An difríocht idir athruithe ar: "Linux"
m r2.7.1) (róbat ag mionathrú: arc:ܠܝܢܘܟܣ |
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.2 |
||
(20 intermediate revisions by 14 users not shown) | |||
Líne 1: | Líne 1: | ||
{{WD Bosca Sonraí Bogearraí}} |
|||
[[Íomhá:Tux.svg|mion|Tux]] |
|||
Is [[córas oibriúcháin]] é '''Linux''' atá cosúil le [[Unix]], bunaithe ar an eithne Linux. Chruthaigh an [[Tionscadal GNU]] agus [[Linus Torvalds]] é. |
|||
Is [[córas oibriúcháin]] é '''Linux''', bunaithe ar an eithne Linux. Tá Linux le fáil saor in aisce, mar baineann sé leis an bhfealsúnacht [[foinse oscailte]]. |
|||
Tá an chuid is mó (97%) den [[cód|chód]] scríofa sa [[C (Teanga ríomhchlárúcháin)|teanga ríomhchlárúcháin C]]. De réir an [[W3C]], baineann 3.3% de ríomhairí deisce an domhain úsáid as Linux. Tá a lán timpeallachtaí grafacha le fáil do Linux, mar shampla [[GNOME|Gnome]] agus KDE. Tá Gnome ar fáil as Gaeilge chomh maith le a lán teangacha eile. |
|||
== An eithne Linux == |
|||
Tá an eithne bunaithe ar an g[[Ceadúnas Ginearálta Poiblí GNU]]. |
|||
Tá an chuid is mó (97%) den chód scríofa sa [[C (Teanga ríomhchlárúcháin)|teanga ríomhchlárúcháin C]]. |
|||
== Sciar den mhargadh == |
|||
De réir an [[W3C]]<ref> [http://en.wikipedia.org/wiki/Usage_share_of_operating_systems Usage share of operating systems]</ref>, baineann cuid bheag de [[Ríomhaire pearsanta|ríomhairí deisce]] an domhain úsáid as Linux, ach tá an chuid ag dul i méid. |
|||
Córas oiriúnach é mar bhunús i gcomhair comhcheangail córas oscailte. Mar sin, tá ‘’fondúireacht na mbogearraí saor in asice’’ ag iarraidh Linux a fhorbairt mar chóras oibriúcháin caighdeánach<ref>[http://www.fsf.org/ FSF.org]</ref>. |
|||
Tá a lán timpeallachtaí grafacha le fáil do Linux, mar shampla [[GNOME|Gnome]] agus KDE. Dearadh é<ref>[http://wiki.answers.com/Q/Is_Linux_easy_to_use Is Linux easy to use?]</ref> le go mbeidh daoine in ann dul i dtaithí ar Linux gan dua agus go mbeadh sé éasca feidhm a bhaint as. |
|||
== Linux agus an Ghaeilge == |
|||
Is féidir Linux (leagan mar [[Ubuntu]], KDE, [[GNOME]], srl) a shuiteáil ar [[ríomhaire]] agus [[Gaeilge]] a roghnú mar [[teanga ríomhchlárúcháin|theanga]] an chomhéadain. Mar sin, is i nGaeilge a bhíonn an chuid is mé de na treoracha agus teachtaireachtaí. De ghnáth bíonn an téarmaíocht Ghaeilge sothuigthe. |
|||
=== Ubuntu === |
|||
Is córas oibriúcháin de chuid Linux é [[Ubuntu]]. |
|||
=== Gnome === |
|||
Tá [[GNOME]] ar fáil as Gaeilge, chomh maith le a lán teangacha eile. |
|||
=== KDE === |
|||
Tá pacáiste comhéadan teanga don Ghaeilge ar fáil don chóras oibriúcháin KDE do Linux. |
|||
== Stair == |
== Stair == |
||
* [[1969]] - Cruthaigh 'Bell Laboratories' [[UNIX]] i [[Stáit Aontaithe Mheiriceá]] sa bhliain [[1969]]. Bhí Linux bunaithe ar [[Unix]] ar dtús. |
|||
==== Unix ==== |
|||
* [[1983]] - Chuir [[Richard Stallman]] tús leis an [[Tionscadal GNU]]. |
|||
Is [[córas oibriúcháin]] é [[Unix]] a cruthaigh 'Bell Laboratories' sna Stáit Aontaithe san bliain 1969. Ar dtús bhí sé scríofa sa Teanga ríomhchárúcháin Assembly. Níos déanaí san bliain 1973 ath scríobhtar é leis an [[C (Teanga ríomhchlárúcháin)|teanga ríomhchlárúcháin C]]. |
|||
* [[1991]] - Scaoil [[Linus Torvalds]] an eithne Linux amach ar 5 [[Meán Fómhair]] [[1991]]<ref name="revolution">[http://topdocumentaryfilms.com/revolution-os/ Clár faisnéis ar top documentary films.com/ revolution-os]</ref>. |
|||
* [[1993]] - Scaoileadh amach na chéad [[fhreastalaí gréasáin|freastalaí gréasáin]] ó ''Apache'' is bhain an chuid is mó úsáid as Linux.<ref name="revolution"/> |
|||
== Féach freisin == |
== Féach freisin == |
||
* [[Tionscadal GNU]] |
* [[Tionscadal GNU]] |
||
* [[Ubuntu]] |
* [[Ubuntu]] |
||
* [[Linux mint]] |
|||
{{stumpa}} |
|||
* [[Debian]] |
|||
== Tagairtí == |
|||
{{reflist}} |
|||
== Naisc sheachtracha == |
|||
* [http://riomhaireacht.webs.com/ Ríomhaireacht as Gaeilge] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111228101213/http://riomhaireacht.webs.com/ |date=2011-12-28 }} |
|||
[[Catagóir:Córais oibriúcháin]] |
[[Catagóir:Córais oibriúcháin]] |
||
[[Catagóir:Bogearraí saora]] |
[[Catagóir:Bogearraí saora]] |
||
[[Catagóir:Linux| ]] |
[[Catagóir:Linux| ]] |
||
{{Nasc AR|ar}} |
|||
{{Nasc AR|de}} |
|||
{{Nasc AR|hu}} |
|||
[[ace:Linux]] |
|||
[[af:Linux]] |
|||
[[als:Linux]] |
|||
[[am:ሊኑክስ]] |
|||
[[an:Linux]] |
|||
[[ar:جنو/لينكس]] |
|||
[[arc:ܠܝܢܘܟܣ]] |
|||
[[arz:لينكس]] |
|||
[[as:লীনাক্স]] |
|||
[[ast:Linux]] |
|||
[[az:Linux]] |
|||
[[bar:Linux]] |
|||
[[bat-smg:Linux]] |
|||
[[be:Linux]] |
|||
[[be-x-old:Linux]] |
|||
[[bg:Линукс]] |
|||
[[bn:লিনাক্স]] |
|||
[[br:Linux]] |
|||
[[bs:Linux]] |
|||
[[bug:Linux]] |
|||
[[ca:GNU/Linux]] |
|||
[[ceb:Linux]] |
|||
[[ckb:گنو/لینوکس]] |
|||
[[co:Linux]] |
|||
[[cs:Linux]] |
|||
[[csb:Linux]] |
|||
[[cy:Linux]] |
|||
[[da:Linux]] |
|||
[[de:Linux]] |
|||
[[el:Linux]] |
|||
[[en:Linux]] |
|||
[[eo:Linukso]] |
|||
[[es:GNU/Linux]] |
|||
[[et:Linux]] |
|||
[[eu:Linux]] |
|||
[[fa:لینوکس]] |
|||
[[fi:Linux]] |
|||
[[fiu-vro:Linux]] |
|||
[[fr:Linux]] |
|||
[[gl:Linux]] |
|||
[[he:לינוקס]] |
|||
[[hi:लिनक्स]] |
|||
[[hr:Linux]] |
|||
[[hsb:Linux]] |
|||
[[ht:Linux]] |
|||
[[hu:Linux]] |
|||
[[hy:Լինուքս]] |
|||
[[ia:Linux]] |
|||
[[id:Linux]] |
|||
[[ilo:GNU/Linux]] |
|||
[[io:Linux]] |
|||
[[is:GNU/Linux]] |
|||
[[it:Linux]] |
|||
[[ja:Linux]] |
|||
[[jbo:linuks]] |
|||
[[jv:Linux]] |
|||
[[ka:ლინუქსი]] |
|||
[[kaa:Linux]] |
|||
[[kk:Linux]] |
|||
[[km:លីនុច]] |
|||
[[kn:ಲಿನಕ್ಸ್]] |
|||
[[ko:리눅스]] |
|||
[[ksh:Linux (Bedriefsystem)]] |
|||
[[ku:Linux]] |
|||
[[la:Linux]] |
|||
[[lb:Linux]] |
|||
[[li:Linux]] |
|||
[[lmo:Linux]] |
|||
[[lo:ລິນຸກຊ໌]] |
|||
[[lt:Linux]] |
|||
[[lv:Linux]] |
|||
[[mg:Linux]] |
|||
[[mk:Линукс]] |
|||
[[ml:ഗ്നു/ലിനക്സ്]] |
|||
[[mn:Линукс]] |
|||
[[mr:लिनक्स]] |
|||
[[ms:Linux]] |
|||
[[my:လင်းနပ်စ်]] |
|||
[[nds:Linux]] |
|||
[[ne:लिनक्स]] |
|||
[[new:लाइनक्स]] |
|||
[[nl:Linux]] |
|||
[[nn:Linux]] |
|||
[[no:GNU/Linux]] |
|||
[[oc:Linux]] |
|||
[[os:Линукс]] |
|||
[[pl:Linux]] |
|||
[[pt:Linux]] |
|||
[[qu:Linux]] |
|||
[[ro:GNU/Linux]] |
|||
[[ru:Linux]] |
|||
[[rue:Лінукс]] |
|||
[[sah:Linux]] |
|||
[[sc:Linux]] |
|||
[[scn:Linux]] |
|||
[[sh:Linux]] |
|||
[[simple:Linux]] |
|||
[[sk:Linux]] |
|||
[[sl:Linux]] |
|||
[[so:Linux]] |
|||
[[sq:Linux]] |
|||
[[stq:Linux]] |
|||
[[sv:Linux]] |
|||
[[szl:Linux]] |
|||
[[ta:குனூ/லினக்சு]] |
|||
[[te:లినక్సు]] |
|||
[[th:ลินุกซ์]] |
|||
[[tl:Linux]] |
|||
[[tr:Linux]] |
|||
[[tt:Linux]] |
|||
[[udm:Linux]] |
|||
[[uk:Linux]] |
|||
[[ur:لینکس]] |
|||
[[uz:GNU/Linux]] |
|||
[[vec:Linux]] |
|||
[[vi:Linux]] |
|||
[[wa:Linux]] |
|||
[[war:Linux]] |
|||
[[wo:Linux]] |
|||
[[yi:לינוקס]] |
|||
[[zea:Linux]] |
|||
[[zh:Linux]] |
|||
[[zh-min-nan:Linux]] |
|||
[[zh-yue:Linux]] |
Leagan reatha ó 04:23, 4 Deireadh Fómhair 2022
| |
Sampla de | córas oibriúchán cosúil le Unix, bogearra saor agus ardán ríomhaireachta |
---|---|
Bunaithe ar | eithne Linux |
Bunleagan | 17 Meán Fómhair 1991 |
Leagan bogearraí | |
Leagan roimhe seo | |
Eapainm | eithne Linux, Linus Torvalds agus UNIX |
Saintréithe teicniúla | |
Ardán | DEC Alpha (en) , ailtireacht x86, x86_64, ailtireacht ARM, PowerPC, RISC-V agus MIPS |
Formáid | dáileadh digiteach, floppy disk (en) , dlúthdhiosca cuimhne inléite amháin agus DVD-ROM (en) |
Scríofa i | C, teanga díolama agus Rust |
Foireann | |
Cruthaitheoir/í | Linus Torvalds |
Tuilleadh eolais | |
Láithreán Gréasáin | kernel.org (Béarla) |
Stack Exchange | Nasc |
CA. Subreddit | linux |
Treoir úsáideora | Guia d'usuari |
| |
Is córas oibriúcháin é Linux, bunaithe ar an eithne Linux. Tá Linux le fáil saor in aisce, mar baineann sé leis an bhfealsúnacht foinse oscailte.
An eithne Linux[cuir in eagar | athraigh foinse]
Tá an eithne bunaithe ar an gCeadúnas Ginearálta Poiblí GNU. Tá an chuid is mó (97%) den chód scríofa sa teanga ríomhchlárúcháin C.
Sciar den mhargadh[cuir in eagar | athraigh foinse]
De réir an W3C[1], baineann cuid bheag de ríomhairí deisce an domhain úsáid as Linux, ach tá an chuid ag dul i méid.
Córas oiriúnach é mar bhunús i gcomhair comhcheangail córas oscailte. Mar sin, tá ‘’fondúireacht na mbogearraí saor in asice’’ ag iarraidh Linux a fhorbairt mar chóras oibriúcháin caighdeánach[2].
Tá a lán timpeallachtaí grafacha le fáil do Linux, mar shampla Gnome agus KDE. Dearadh é[3] le go mbeidh daoine in ann dul i dtaithí ar Linux gan dua agus go mbeadh sé éasca feidhm a bhaint as.
Linux agus an Ghaeilge[cuir in eagar | athraigh foinse]
Is féidir Linux (leagan mar Ubuntu, KDE, GNOME, srl) a shuiteáil ar ríomhaire agus Gaeilge a roghnú mar theanga an chomhéadain. Mar sin, is i nGaeilge a bhíonn an chuid is mé de na treoracha agus teachtaireachtaí. De ghnáth bíonn an téarmaíocht Ghaeilge sothuigthe.
Ubuntu[cuir in eagar | athraigh foinse]
Is córas oibriúcháin de chuid Linux é Ubuntu.
Gnome[cuir in eagar | athraigh foinse]
Tá GNOME ar fáil as Gaeilge, chomh maith le a lán teangacha eile.
KDE[cuir in eagar | athraigh foinse]
Tá pacáiste comhéadan teanga don Ghaeilge ar fáil don chóras oibriúcháin KDE do Linux.
Stair[cuir in eagar | athraigh foinse]
- 1969 - Cruthaigh 'Bell Laboratories' UNIX i Stáit Aontaithe Mheiriceá sa bhliain 1969. Bhí Linux bunaithe ar Unix ar dtús.
- 1983 - Chuir Richard Stallman tús leis an Tionscadal GNU.
- 1991 - Scaoil Linus Torvalds an eithne Linux amach ar 5 Meán Fómhair 1991[4].
- 1993 - Scaoileadh amach na chéad freastalaí gréasáin ó Apache is bhain an chuid is mó úsáid as Linux.[4]
Féach freisin[cuir in eagar | athraigh foinse]
Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]
Naisc sheachtracha[cuir in eagar | athraigh foinse]
- Ríomhaireacht as Gaeilge Curtha i gcartlann 2011-12-28 ar an Wayback Machine