Англия исемле битнең чыганагын карау

{{УК}}
: ''Еш кына '''[[Бөекбритания]]''' аңламында кулланыла.''
'''А́нглия''' ({{lang-en|England}} [ˈɪŋɡlənd]) — [[Бөекбритания]]нең иң зур тарихи һәм административ өлеше. [[Британ утравы]]ның көньяк-көнчыгыш өлешендә урнаша. Гадәттә, инглизчә ''mainland'' дип йөртелә. Англия халкы [[Бөекбритания]] халык санының 84 %-н тәшкил итә.

Англия элек көндәш булган графлыкларның 927 елда берләшүе нәтиҗәсендә барлыкка килде. Исеме [[герман кабиләләре]]нең берсе булган [[англар]] атамасына бәйле. Башкаласы — Бөекбританиядә һәм [[Европа Берлеге]]ндә иң зур булган [[Лондон]] шәһәре.

Англия — [[инглиз теле]] һәм [[Англикан чиркәве]] барлыкка килгән урын, монда нигезләнгән инглиз хокукы күп илләрнең юридик система нигезенә тәэсир иткән. Лондон — [[Британ империясе]]нең башкаласы иде. [[Сәнәгать инкыйлабы]] нәкъ Англиядә барлыкка килде, ул — дөньяда иң беренче сәнәгати үсеш алган ил иде. Илнең парламент демократиясе, конституцион, хөкүмәт, юридик үзенчәлекләре күп башка илләрнең нигезенә ятты.

[[1707 ел]]да Англия (аның эченә кергән [[Велс]] белән) [[Шотландия]] белән [[Бөекбритания]]гә берләшә. [[Англиянең административ бүленеше|Административ яктан]] Англия 9 регион һәм 48 [[графлык]]тан тора.

== Географик мәгълүмат ==
Англия [[Бөекбритания утравы]]ның өчтән ике өлешен биләп тора. Төньякта ул — [[Шотландия]], көнбатышта [[Велс]] белән чиктәш.

Илнең ландшафты калкулыклардан тора, төньяк районнарга таба алар күбрәк тауга әйләнә бара. Көнчыгышта күбесенчә сазлыклардан торган үзәнлекләр урнаша. Сазлыклар күбесенчә авыл хуҗалыгы өчен киптерелеп яраклаштырылган.

Англиянең иң зур алты шәһәре: [[Лондон]], [[Бирмингем]], [[Лидс]], [[Шеффилд]], [[Ливерпуль]] һәм [[Манчестер]].

Англия төньякта Шотландия һәм көнбатышта Уэльс белән чиктәш. Ул Бөекбритания утравында һәм тагын йөздән артык вак утрауда урнашкан. Англия Ирланд, Кельт, Төньяк диңгез һәм Англия каналы (Ла-Манш) белән юыла. Англиянең күп өлешен тигезлекләр һәм түбән калкулыклар каплап тора, ләкин тау төбәкләре дә бар. Уртача диңгез климаты, уңайлы температуралар белән. Англия бәйсез ил түгел, бу Берләшкән Корольлекнең бер өлеше. Англиянең башкаласы - Лондон, ләкин аның үз хөкүмәте юк. Берләшкән Корольлекнең сәяси төзелеше шулай ук Англиягә дә керә (идарәнең парламент системасы белән конституцион монархия). Англиянең икътисады - дөньяда иң зурларның берсе. Шулай ук ул Берләшкән Корольлек икътисадының иң зур өлешен тәшкил итә. Сәнәгатьнең аеруча мөһим тармаклары: химия, фармацевтика, автомобиль, аэрокосмик сәнәгать, программа тәэмин итү индустриясе һәм туризм.
== Дин ==
;Христианлык
;Ислам
* [[Англиядә ислам]]
;Һинд дине
* [[Англиядә Һинд дине]]
== Искәрмәләр ==
{{искәрмәләр}}
(https://www.interactive-english.ru/topiki/283-england/ {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210709183529/https://www.interactive-english.ru/topiki/283-england/ |date=2021-07-09 }} сайтындагы "England" статьясының тәрҗемәсе.)

[[Төркем:Англия|*]]
[[Төркем:Бөекбритания илләре]]