Gweld cod am Cyfrifiadur personol

[[Delwedd:Hacathon Prifysgol Abertawe Hackathon at Swansea University 28 January 2015 04.JPG|bawd|240px|Myfyriwr yn gweithio ar gyfrifiadur personol yn Hacathon Prifysgol Abertawe; 28 Ionawr 2015.]]
[[Delwedd:US Navy 050210-N-2802K-001 Chief Aviation Warfare Systems Operator Richard McCurdy demonstrates how to create a PowerPoint presentation to Shirley Lanham Elementary School fourth-graders.jpg|bawd|dde|240px|Yn aml, defnyddir y cyfrifiadur personol mewn sefydliadau fel ysgolion a cholegau, gan eu bod yn hawdd i'w trin ac yn gyfarwydd i'r defnyddiwr.]]

Math o [[cyfrifiadur|gyfrifiadur]] bychan i'r unigolyn yw'r '''cyfrifiadur personol''' (PC), sy'n beiriant amlbwrpas. O'i gymharu â chyfrifiaduron sefydliadau a chwmniau enfawr e.e. y [[cyfrifiadur prif ffrâm]], mae ei bris yn isel, a gall pobl heb hyfforddiant ei ddefnyddio: nid oes yn rhaid bod yn arbenigwr cyfrifiadur neu dechnegydd.<ref>{{Cite web|url=http://www.dictionary.com/browse/personal-computer|title=the definition of personal computer|website=www.dictionary.com|language=en|access-date=2018-06-11}}</ref>

Roedd yn rhaid i berchnogion cyfrifiadurol sefydliadol neu gorfforaethol yn y [[1960au]] ysgrifennu eu [[Rhaglen gyfrifiadurol|rhaglenni]] eu hunain i wneud unrhyw waith defnyddiol gyda'r peiriannau. Heddiw, er y gall defnyddwyr cyfrifiadur personol ddatblygu eu aps eu hunain, fel arfer mae'r systemau hyn yn rhedeg meddalwedd fasnachol neu feddalwedd ddi-dâl ("[[rhadwedd]]") neu feddalwedd am ddim o ffynhonnell agored (e.e. [[Wicipedia]]), a ddarperir ar ffurf parod. Yn aml datblygir a dosbarthir meddalwedd ar gyfer cyfrifiaduron personol yn annibynnol oddi wrth cynhyrchwyr y caledwedd neu'r system weithredu.<ref>{{citation |author=Conlon, Tom |url=http://www.popsci.com/gadgets/article/2010-01/ipad%E2%80%99s-closed-system-sometimes-i-hate-being-right |title=The iPad's Closed System: Sometimes I Hate Being Right |publisher=Popular Science |date=January 29, 2010 |accessdate=2010-10-14 |archive-date=2010-04-20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100420043520/http://www.popsci.com/gadgets/article/2010-01/ipad%E2%80%99s-closed-system-sometimes-i-hate-being-right }}</ref>

Ar ddechrau'r [[1980au]] datblygwyd y sglodyn [[silicon]], a chrewyd microbroseswyr rhad, llawer llai na chynt. Dros amser, daeth y term "PC" yn fwy poblogaidd na'r term hwn a gyflwynwyd yn y 1970au, sef "meicrogyfrifiadur". Un o'r microgyfrifiaduron cyntaf yn ysgolion Cymru oedd y BBC Micro, a chafwyd papur Cymraeg gan [[MEU Cymru]] o'r enw ''Sglodyn''.

Ers y [[1990au]], mae [[system weithredu|systemau gweithredu]] (OS) cyfrifiaduron personol yn nwylo [[Microsoft]] ac [[Intel]] i raddau helaeth, yn gyntaf gydag [[MS-DOS]] ac yna gyda [[Microsoft Windows|Windows]]. Rhan fychan iawn o'r farchnad fydeang sydd gan gwmniau fel [[Apple Inc.|Apple]] a'u system weithredu [[macOS]] a systemau rhydd ac agored fel [[Linux]]. O ran [[prosesydd]]ion, yr unig opsiwn amgen yw AMD (''Advanced Micro Devices'').

Gellir ystyried datblygiad y cyfrifiadur personol yn rhan allweddol o'r chwyldro digidol a welwyd rhwng y 1980au a'r presennol (2019). Rhagwelwyd y chwyldro hwn o gysylltu cyfrifiaduron o fewn cartrefi gyda'i gilydd drwy'r [[we fydeang]] yn ''Y Cymro'' yn Ngorffennaf 1969<ref>[http://www.owainowain.net/ygwyddonydd/nodiongwyddonol/nodiongwyddonol.htm Gwefan Owain Owain]</ref><ref>[https://cy.wikipedia.org/wiki/Delwedd:Ngwyddonol_Rhif_14.jpg Yr erthygl gyfan a gyhoeddwyd yn ''Y Cymro''.]</ref>:

{{Dyfyniad| 'Yn syml, mae'r gyfundefn hwn o gyfrifyddion (neu gyfrifiaduron) yn ei gwneud hi'n bosib i gofnodi y cyfan o wybodaeth yr hil ddynol drwy'r oesau mewn un lle, mewn modd sy'n galluogi unrhyw unigolyn - o'i gartref ei hun er enghraifft - archebu a derbyn unrhyw ran o'r wybodaeth honno.... Rydych am weld cerflun mwyaf o geffyl sydd mewn bod? Yna, o'ch cadair freichiau, a chyn i'r bys olaf adael y botwm olaf, fe fydd llun y ceffyl ar y llen deledu yn eich ystafell. Neu gynllun pensaerniol Eglwys St Pedr yn Rhufain? Pwyswch fotymau eraill a dyna'r cynllun pensaerniol yn dilyn y ceffyl mewn llai na chwinciad!'}}

<gallery>
Commodore 2001 Series-IMG 0448b.jpg|Commodore PET; cyflwynwyd 1977
IBM PC 5150.jpg|IBM 5150; cyflwynwyd 1981
Acorn BBC Model B, with peripherals (2190363690).jpg|BBC Micro; cyflwynwyd 1981
LG G4 White Gold Edition.jpg|LG G4; 2015. Gellir ystyried ffonau a thabledi hefyd yn PCs.
</gallery>

==Cyfeiriadau==
{{cyfeiriadau}}

[[Categori:Dyfeisiau o'r Unol Daleithiau]]
[[Categori:Mathau o gyfrifiaduron]]
[[Categori:Dyfeisiadau'r cartref]]
[[Categori:Cyfrifiadur personol]]