Portal:Fantasy

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Fantasy – gatunek literacki lub filmowy używający magicznych i innych nadprzyrodzonych form, motywów, jako pierwszorzędnego składnika fabuły, myśli przewodniej, czasu, miejsca akcji, postaci i okoliczności zdarzeń.

Wybrany artykuł

Smok – fikcyjne stworzenie, najczęściej rodzaj olbrzymiego, latającego gada. Występuje w licznych mitach i legendach oraz w literaturze, filmach i grach. Według wielu mitów smoki obdarzone były dużą inteligencją, potrafiły posługiwać się magią, znały ludzką mowę, a także ziały ogniem. Poza tym posiadały lub strzegły rozmaitych skarbów.

Różne zwierzęta podobne do smoków występowały w mitologiach wielu kultur. Smoki są istotami reprezentującymi siły natury i cztery żywioły, zwłaszcza zaś ogień i powietrze. Smok był też często używany w roli symbolicznej. W niektórych powieściach smoki mogły zmieniać się w ludzi.

Typowy smok ma cztery łapy, często pojawiający się w herbach smok dwunogi nosi nazwę wiwern.

Wybrana grafika

Plakat z filmu Złodziej z Bagdadu z roku 1924.

Wybrana biografia

Ewa Białołęcka (ur. 14 grudnia 1967 w Elblągu) – polska pisarka fantasy.

Debiutowała w 1993 roku w Feniksie opowiadaniem Wariatka. Pierwszą książkę – zbiór opowiadań Tkacz Iluzji – wydała w 1997 roku. Na jego kanwie powstała później dwutomowa powieść Naznaczeni błękitem otwierająca cykl Kroniki Drugiego Kręgu. Opowiadania publikowała m.in. w Nowej Fantastyce, Fantasy Click, część z nich została przetłumaczona na czeski, rosyjski, angielski i litewski. Ośmiokrotnie nominowana do Nagrody Zajdla – trzy razy za powieści, pięć za opowiadania – statuetkę zdobyła dwukrotnie, za opowiadania Tkacz Iluzji i Błękit maga.

Czy wiesz

Wybrany serial telewizyjny

Naznaczony – polski serial telewizyjny z gatunku thriller z elementami fantasy, emitowany od 9 września do 2 grudnia 2009 w telewizji TVN w każdą środę o godzinie 21.30. Zdjęcia do serialu rozpoczęły się 9 listopada 2007.

Prawa do emisji serialu zakupiły Czechy (lokalny tytuł Strážce svědomí), Rosja oraz Dania (lokalny tytuł Brændemærket).

Fabuła

Tadeusz Kral jest nauczycielem matematyki, ma żonę Milenę i córkę Natalię. Pewnego dnia w jego życiu pojawia się tajemniczy mężczyzna, który chce wyrównać rachunki z przeszłości. Milena i Natalia cudem unikają śmierci w katastrofie na morzu, ale aby zapewnić swojej rodzinie bezpieczeństwo, Kral musi stawić czoła przeszłości.

Wybrany film

Kingsajz – polska komedia fantasy z 1987 roku, wyreżyserowana przez Juliusza Machulskiego.

Tytuł filmu (ang. king size, „królewski rozmiar”) nawiązuje do pojawiającego się w filmie napoju dającego krasnoludkom wymiary zwyczajnego człowieka, czyli dla nich właśnie „królewski rozmiar”.

Filmowa Szuflandia mieściła się w willi Edwarda Hetschela przy ul. Wólczańskiej 17 w Łodzi.

Fabuła

W Szuflandii (nieznanej nikomu krainie znajdującej się w podziemiach Instytutu Badań Czwartorzędu) panuje nadszyszkownik Kilkujadek. Kilkujadek wraz ze swoją zaufaną świtą kontroluje mieszkańców Szuflandii, by przypadkiem nie wykryli sekretu kingsajzu – eliksiru, który pozwala krasnoludkom zyskać rozmiary człowieka i zamieszkać w krainie ludzi, gdzie istnieje wolność, kobiety i inne atrakcje.

Wybrany film animowany

Piotruś Pan (ang. Peter Pan) – pełnometrażowy film animowany, wyprodukowany w 1953 przez studio Walta Disneya. Film oparto na motywach powieści Jamesa Matthew Barriego o tym samym tytule.

Fabuła

Piotruś Pan mieszka w Nibylandii i nigdy nie chce dorosnąć. Pewnego dnia wraz ze swoją towarzyszką, niemym Dzwoneczkiem, zjawia się w domu Darlingów w Londynie, gdzie poznaje Wandę, Janka i Michasia. Wraz z dziećmi wyrusza do swojej krainy. Na miejscu Wanda zostaje opiekunką plemienia Zgubionych Chłopców. Piotruś Pan staje do walki ze złymi piratami, których szefem jest Kapitan Hak.

Wybrana postać

Conan z Cymerii, znany także jako Conan Barbarzyńca (ang. Conan the Barbarian) – postać literacka stworzona przez amerykańskiego pisarza Roberta E. Howarda w serii opowiadań fantasy opublikowanych w latach 30. XX wieku w magazynie „Weird Tales”. W okresie od 1932 do 1936 ukazało się siedemnaście opowiadań i jedna powieść o barbarzyńcy.

Według książek Howarda, Conan miał żyć około 10 000 lat temu w owianej mgłami tajemnicy erze hyboryjskiej. Urodził się w Cymerii, górzystej krainie zamieszkiwanej przez plemiona barbarzyńców. Cymeryjczycy byli potomkami starożytnych Atlantydów, jednak po zniszczeniu jej wspaniałej cywilizacji przez kataklizm, ocaleli Atlantydzi nie zdołali odbudować cywilizacji i cofnęli się cywilizacyjnie do epoki kamiennej. Wg map zamieszczanych przy utworach Howarda, Cymeria rozciągała się z grubsza między terenami dzisiejszych Szkocji i Norwegii, przy czym ukształtowanie lądów w czasach Conana znacznie różniło się od obecnego. Cymeryjczycy mieli ciemne włosy i jasne oczy. Żyli w bardzo surowych warunkach, wśród wrzosowisk, gór i lasów. Toczyli nieustanne wojny z otaczającymi ich ludami, a także wewnętrzne walki klanowe. Surowe warunki sprawiły, że byli urodzonymi wojownikami – wysocy, silni, sprawni i odporni. Ród Conana także wywodził się od Atlantydów. Jego dziadek początkowo zamieszkiwał w plemieniu na południu Cymerii, jednak uciekł w obawie przed rodową zemstą i osiedlił się w plemieniu na północy.

Czytaj więcej...

Nagrody w dziedzinie literatury fantasy

Nowe artykuły

Wybrany wyróżniony artykuł

Thor – amerykański film akcji z elementami science fantasy z 2011 roku na podstawie serii komiksów o superbohaterze o tym samym imieniu wydawnictwa Marvel Comics. Za reżyserię odpowiadał Kenneth Branagh na podstawie scenariusza Ashleya Millera, Zacka Stentza i Doan Payne’a. Tytułową rolę zagrał Chris Hemsworth, a obok niego w rolach głównych wystąpili: Natalie Portman, Tom Hiddleston, Stellan Skarsgård, Colm Feore, Ray Stevenson, Idris Elba, Kat Dennings, Rene Russo i Anthony Hopkins.

Jest to historia Thora, następcy tronu z Asgardu, który zostaje wygnany z ojczyzny na Ziemię, gdzie poznaje astrofizyczkę Jane Foster. Pozbawiony swoich nadludzkich możliwości musi powstrzymać swojego adoptowanego brata Lokiego w przejęciu tronu Asgardu.

Thor wchodzi w skład I Fazy Marvel Cinematic Universe. Jest to czwarty film należący do tej franczyzy i tworzy on jej pierwszy rozdział zatytułowany The Infinity Saga. Powstały jego dwie kontynuacje: Thor: Mroczny świat z 2013 i Thor: Ragnarok z 2017 roku. Czwarta część, Thor: Love and Thunder została zapowiedziana na 2022 rok.

Światowa premiera filmu miała miejsce 17 kwietnia 2011 roku w Sydney. W Polsce zadebiutował on 29 kwietnia tego samego roku. Przy budżecie 150 milionów dolarów Thor zarobił prawie 450 milionów dolarów. Film otrzymał również przeważnie pozytywne oceny od krytyków.

Kartka z kalendarza

8 maja

Urodzili się:

Vera Chapman (1898 — 1996) • Jana Moravcová (1937 — 20..) • Peter Benchley (1940 — 2006) • Gene Wolfe (1931 — 2019) • Angela Carter (1940-1992) • Peter Carey (1943 — 20..) • Grzegorz Drukarczyk (1959 — 20..)

Zmarli:

Gustave Flaubert (1821 — 1880) • Robert A. Heinlein (1907 — 1988) • Theodore Sturgeon (1918 — 1985) • Avram Davidson (1923 — 1993) • Jean David (1924 — 2013) • Maurice Sendak (1928 — 2012)

Wybrany utwór literacki

Nie kończąca się historia (niem. Die Unendliche Geschichte) – powieść fantasy dla dzieci i młodzieży autorstwa Michaela Endego opowiadająca historię chłopca, który poprzez pobyt w fantastycznej krainie odmienia życie swoje i swego ojca.

Na podstawie książki powstał film, rozpowszechniany w Polsce pod tytułem Niekończąca się opowieść i jego dwie kontynuacje oraz dwa seriale telewizyjne, w tym jeden animowany. Filmy są powszechnie znane także pod angielskim tytułem The NeverEnding Story. Powieść stała się w Niemczech także kanwą do przedstawień teatralnych, operowych i baletowych.

Wybrany cykl powieściowy

Koło Czasu (tytuł oryginału: The Wheel of Time) – cykl książek fantasy, autorstwa amerykańskiego pisarza Roberta Jordana.

Cykl liczy 14 części, plus jeden prequel. Docelowo miał on liczyć 12 tomów, jednak w trakcie pisania ostatniego Robert Jordan zmarł. Zadanie zakończenia cyklu powierzono Brandonowi Sandersonowi, który zdecydował że aby zamknąć wszystkie wątki fabularne, będzie musiał napisać nie jedną, a trzy powieści (opierając się na notatkach pozostawionych przez Jordana przed śmiercią).

Świat przedstawiony

Koło czasu opowiada o świecie, zwanym Światem Koła, w którym niegdyś wysoko rozwinięta technologia funkcjonowała obok magii, nazywanej Jedyną Mocą. Posługiwały się nią wówczas zarówno kobiety, jak i mężczyźni, nazywani Aes Sedai, czyli Słudzy Wszystkich. Każde władało inną połową Mocy – kobiety saidarem, mężczyźni saidinem. Tylko kobieta mogła czerpać z saidara, tylko mężczyzna posługiwał się saidinem – nie było innych możliwości. Chcąc obejść te ograniczenia, prowadzono ożywione badania energii, którą – być może – mogłyby posługiwać się obie płcie. Skończyło się tragicznie – w toku badań wybito otwór w osnowie rzeczywistości, przez który świata dotknął Czarny – antyteza Stwórcy, uwięziony przez niego w momencie stworzenia. Świat stopniowo ogarnęła dekadencja i zepsucie, po czym doszło do wyniszczającej Wojny o Moc. Czarnego pokonał ostatecznie Lews Therin Telamon, zwany Smokiem. Zwycięstwo było tylko częściowe – Czarny zdołał skazić saidina. Odtąd każdy mężczyzna, posługujący się Mocą, skazany był na obłęd, a w konsekwencji na śmierć (taki sam los spotkał samego Lewisa Therina, który w wyniku szaleństwa zabił wszystkich, z którymi był spokrewniony – stąd przydomek „Zabójca Rodu” – a chwilę później śmierć spotkała również jego). Oszaleli mężczyźni Aes Sedai zniszczyli świat – została przeobrażona linia brzegowa, powstały nowe łańcuchy górskie, zniszczeniu uległy państwa i narody.

Ponad trzy tysiące lat po tym tzw. Pęknięciu Świata – zniszczeniu dotychczasowego świata i powstaniu na jego miejsce następnego – rozpoczyna się pierwsza część Koła Czasu – Oko Świata. Odżywają proroctwa, mówiące, że pewnego dnia Czarny powróci i będzie chciał zniszczyć świat. Pieczęcie, nałożone w Shayol Ghul, by odciąć go od świata, słabną – kwestią czasu jest, kiedy Czarny (zwany również „Ba’alzamon” lub „Shai’tan”) wyswobodzi się z niego i zdoła ponownie skazić świat. Do walki z nim stanie Smok Odrodzony – wcielenie Lewsa Therina Telamona. Rozpoczyna się wyścig z czasem – młody Rand al’Thor musi nauczyć się władania Mocą i przyzwyczaić do myśli, że jest wcieleniem znienawidzonego człowieka. Proroctwa mówią bowiem, że Smok Odrodzony ponownie sprowadzi Pęknięcie Świata.

Literatura

Książki
Książki
  • Brian M. Stableford. The A to Z of Fantasy Literature (Lanham, Maryland: The Scarecrow Press, 2009) - See more at: http://www.sf-encyclopedia.com/entry/stableford_brian_m#sthash.kY2IlCg3.dpuf
  • Don D'Ammassa. Encyclopedia of Fantasy and Horror Fiction: Literary Movements (New York: Infobase/Checkmark, 2006) - See more at: http://www.sf-encyclopedia.com/entry/dammassa_don#sthash.xpel3mA1.dpuf
  • Энциклопедия фантастики.Кто есть кто. Под ред. Вл. Гакова - Минск: Галаксиас, 1995 - 694с.
  • Sam Lundwall. Bibliografi över science fiction & fantasy 1741-1996 ["Bibliography of Science Fiction & Fantasy 1741-1996"] (Stockholm, Sweden: Lundwall Fakta & fantasi, 1997) [bibliography: hb/]
  • Sam Lundwall.Illustrerad bibliografi over science fiction & fantasy 1741-1973. ["Illustrated Bibliography of Science Fiction & Fantasy, 1741-1973"] (Stockholm, Sweden: Lindqvist, 1974) [bibliography: hb/]
  • http://sf-encyclopedia.uk/fe.php
Wy możecie dodawać tutaj strony poświęcone fantasy

Pokrewne artykuły

Fantasy w siostrzanych projektach Wikimedia

Inne portale Wikipedii
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Portal:Fantasy&oldid=73574873”