Antonin Artaud sayfasının kaynağını görüntüle

{{Yazar bilgi kutusu
| adı            = Antonin Artaud
| resim          = Artaud BNF.jpg
| resim_boyutu   = 
| başlık         = Antonin Artaud
| takma_adı      = 
| doğum_tarihi   = 4 Eylül 1896
| doğum_yeri     = [[Marsilya]]
| ölüm_tarihi    = {{ölüm tarihi ve yaşı|1948|3|4|1896|9|4}}
| ölüm_yeri      = [[Paris]]
| meslek         = Yazar
| milliyet       = Levanten-Yunan
| dönem          = 
| tür            = 
| konu           = 
| akım           = 
| ilk_eser       = 
| etkilendikleri = 
| etkiledikleri  = 
| imza           = 
| website        = 
| dipnot         = 
}}
'''Antoine Marie Joseph Artaud''' ya da bilinen adıyla '''Antonin Artaud''' (d. 4 Eylül 1896, [[Marsilya]] - ö. 4 Mart 1948, [[Paris]]), [[Fransa|Fransız]] oyun yazarı, oyuncu, yönetmen ve [[şair]].<ref name="tar1">{{kitap kaynağı |başlık=The Oxford history of world cinema |tarih=2020 |yayıncı=Oxford University Press |yer=Oxford |isbn=978-0198742425}}</ref>

Artaud'nun ailesi [[İzmir]]'den göç etmiş Yunanlardandır. Dört yaşında geçirdiği [[menenjit]] hastalığı onu ergenlik dönemine kadar takip eder. Yine bu dönemde girdiği depresyonlardan kaynaklı sanatoryuma yatırılır. Burada [[Arthur Rimbaud]], [[Charles Baudelaire]] ve [[Edgar Allan Poe]] okumaya başlayan Artaud, aynı zamanda şiir de yazmaya başlar.

27 yaşında [[Paris]]'e taşınan Artaud, burada tiyatro yazarlığı ve film yönetmenliğine başlar. [[Nazi]]lerin [[Fransa]]'yı işgal ettiği dönemde, [[Rodez]]'deki bir psikiyatri kliniğine yatırılır. Burada [[sanat terapisi]] yanında [[elektro şok tedavisi]] gören Artaud, resim çizmeye ve yazmaya başlar. Bugünkü psikologlar, Artaud'nun hastalığının [[şizofreni]] olduğu kanısındadırlar.

1948 yılında yakalandığı bağırsak kanserinden kısa bir süre sonra ölür. Yatağında oturmuş, bir elinde ayakkabısı olacak şekilde bulunan Artaud'nun ölüm nedeni aşırı derecede uyuşturucudur. Fakat Artaud uzun süreden beri kronik ağrılarından dolayı; laudanum, afyon, eroin ve peyote gibi uyuşturucular kullanmaktadır ve bu dozun öldürücü olduğunu bilip bilmediği tartışılmaktadır. (1930'a kadar eroin yasak değildir ve Artaud René Crevel ile birlikte yasağa karşı mücadele eder)

== Sanat Yaşamı ==
Artaud, 1920’de [[Paris]]’e gelmiş, ünlü yönetmenlerden [[Charles Dullin]]’in yanında öğrenim görmüştür. [[Lugne-Poe]] ve [[Louis Jouvet]] gibi yönetmenlerle çalışmış; [[Andre Breton]], R.Vitrac ve [[Louis Aragon]]’la beraber sürrealizm hareketini başlatmıştır. ''Révolution Surréaliste'' ve ''Nouvelle Revue Française'''i yazan Artaud, 1927 yılında [[sürrealist]]lerden bağını koparmıştır. 1928 yılında ''Çılgın Anne'' (''La Mére folle'') oyununu sergiledi. 1930’lu yılların sessiz filmlerinde oynadı. 1936-37’de [[Meksika]] ve [[İrlanda]]’ya geziler yaptı. Ancak sinirsel rahatsızlıkları yüzünden 1943’e kadar psikiyatri kliniklerinde yatmak durumunda kaldı.

Artaud, 1932 ve 1933 yıllarında [[Vahşet Tiyatrosu]] bildirileri yayımlayarak (Le manifest du théatre de la cruauté), tiyatro görüşlerini "Tiyatro ve İkiz" (Le théâtre et son double) adlı kuramsal kitabında dile getirmiştir. Bu görüşlerine yer vermeye yeltendiği tek oyunu, ''Shelley'' ile [[Stendhal]]’in yapıtlarına dayanan ''Les Cenci'' olmuştur. [[Avangart]] [[tiyatro]]nun kuramcısıdır.

== Oyunları ==
* L’ombilic des limbes: Ventre brule, La mére folle, Le jet de sang (1925, Yanık Karın, Kan Fışkırması: Koyunların Omurgası)
* La coquille et le clergyman (senaryo, 1927, Deniz Kabuğu ve Mollalık)
* Le pierre philosophale, (sözlü pantomim, 1933, Tılsımlı Taş)
* Atrée Thyeste (Seneca’dan uyarlama, 1934, Atrée ve Thyeste)

== Kitapları ==
* Tiyatro ve İkizi, [[Yapı Kredi Yayınları]]. Çeviri: Bahadır Gülmez ISBN 975-363-073-5
* Tanrı Yargısının İşini Bitirmek İçin, Sel Yayıncılık. Çev. Esra Özdoğan, 2002. ISBN 975-570-176-1
* Yaşayan Mumya, Yaba Yayınları. ISBN 975-386-025-0
* Suç Ortakları ve İşkenceler, Nisan Yayınları, 1992. ISBN 975-7496-20-0
* Toplumun İntihar Ettirdiği [[Van Gogh]] (Van Gogh/Le Suicidé de la Société), Nisan Yayınları, 1991. ISBN 975-7496-18-9
* Heliogabalos Taşlı Anarşist (Héliogabale ou l'Anarchiste couronné), Dost Kitabevi, 2001. ISBN 975-8457-57-8
* Ben, Antonin Artaud ve Yayınevi, Kasım 2019., Yay. Haz. [[Süreyya Aylin Antmen]], Çev.: Mehmet Bağış. ISBN 978-605-9626-27-9
* Tanrı Yargısının İşini Bitirmek İçin ve Yayınevi, Şubat 2020. Çev.: Mehmet Bağış. ISBN 978-605-9626-28-6

== Kaynakça ==
{{Kaynakça}}

== Dış bağlantılar ==
* [http://www.imdb.com/title/tt0106810 En compagnie d'Antonin Artaud] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20070219231721/http://imdb.com/title/tt0106810/ |tarih=19 Şubat 2007 }}
* [http://www.imdb.com/name/nm0037625 IMDb sayfası] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20080427113618/http://www.imdb.com/name/nm0037625/ |tarih=27 Nisan 2008 }}
* [http://www.ubu.com/sound/artaud.html Artaud @UBUWEB] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20070529165244/http://www.ubu.com/sound/artaud.html |tarih=29 Mayıs 2007 }}

{{Otorite kontrolü}}

{{DEFAULTSORT:Artaud, Antonin}}
[[Kategori:1896 doğumlular]]
[[Kategori:1948 yılında ölenler]]
[[Kategori:Fransız oyun yazarları]]
[[Kategori:Fransız erkek oyuncular]]
[[Kategori:Sürrealist şairler]]
[[Kategori:Yunan asıllı Fransızlar]]
[[Kategori:Şizofren olan kişiler]]
[[Kategori:Fransa'da kanserden ölenler]]
[[Kategori:Paris'te ölenler]]
[[Kategori:20. yüzyıl Fransız şairleri]]